Inhoud

• Wat is coeliakie?
• Kan ik er zelf iets tegen doen?
• Wat kan de apotheker voor mij doen?
• In welke gevallen kan ik beter naar de huisarts gaan?
• Welke medicijnen worden gebruikt bij

Coeliakie

Wat is coeliakie?

Bij coeliakie word je ziek van gluten. Gluten is een eiwit. Het zit in veel soorten graan: tarwe, gerst, rogge, spelt en kamut. Die graansoorten zitten bijvoorbeeld in brood en pasta.

Als je iets eet met gluten erin krijg je ontstekingen in je darmen. Daardoor kun je last krijgen van buikpijn en diarree. Als je lang zulke ontstekingen hebt, kunnen je darmen de voedingsstoffen uit je eten niet goed opnemen. Je kunt dan bijvoorbeeld bloedarmoede krijgen. En je kunt merken dat je dunner wordt, terwijl je niet minder eet dan anders. Bij een kind kan het ervoor zorgen dat het kind minder goed groeit. 

Coeliakie kan op elke leeftijd beginnen.

Als je geen gluten meer eet, gaan de klachten meestal weg. De ziekte zelf gaat niet over. Je moet dus je hele leven geen gluten eten.

Coeliakie is een auto-immuunziekte. Dat is een ziekte van je afweersysteem. Het betekent dat je afweersysteem gezonde cellen in je lichaam aanvalt. In dit geval je darmcellen. Het lijkt op een allergie, maar dat is niet hetzelfde. Bij een allergie valt je lichaam niet je eigen cellen aan, maar een stof van buitenaf. Voor die stof ben je dan allergisch.

Het woord coeliakie klinkt zo: seu-lia-kie.

Bij coeliakie krijg je ontstekingen in je darmen als je gluten eet. Hoe dat precies komt is niet helemaal duidelijk.

Wel weten we dat coeliakie met erfelijkheid te maken heeft. Heeft 1 van je ouders coeliakie? Of heb je een broer of zus met coeliakie? Dan heb je een grotere kans om het ook te krijgen. In Nederland heeft 1 van de 100 mensen coeliakie. Bij mensen met een ouder, broer of zus met coeliakie is dat ongeveer 10 van de 100 mensen.

Mensen met coeliakie hebben ook vaker dan anderen last van andere ziektes of klachten:

• andere ziektes van het afweersysteem, bijvoorbeeld diabetes type 1 of bepaalde ziektjes van je schildklier
• andere ontstekingen van de darmen
• jeukende plekjes en bultjes op de huid (dermatitis herpetiformis)

Coeliakie komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen.
Ook komt het vaker voor bij mensen met downsyndroom of het syndroom van Turner.

Kan ik er zelf iets tegen doen?

De klachten gaan alleen weg als je helemaal geen gluten meer eet of drinkt. Een diëtist helpt je daarbij.

Eet dus vooral geen gewone soorten brood en pasta. En bijvoorbeeld ook geen beschuit, crackers, koekjes, cake, muesli, paneermeel of pizza.

Gelukkig zijn er heel veel dingen die je wel mag eten, bijvoorbeeld:

• rijst, boekweit, maïs en popcorn
• de meeste sojaproducten (let op: in sojasaus zit wel vaak gluten)
• aardappelen
• noten, pitten en zaden
• linzen, erwten en bonen (peulvruchten)
• melk en yoghurt
• groente en fruit
• eieren
• vlees, vis en tofu (let op: in paneermeel of marinade kan wel gluten zitten)

In de supermarkt zijn vaak ook speciale glutenvrije producten te koop. Bijvoorbeeld brood, pasta of koekjes waar geen gluten in zitten.

Met coeliakie moet je je hele leven glutenvrij eten. Anders komen de klachten weer terug.

Wat kan de apotheker voor mij doen?

Uw apotheker zorgt ervoor dat u uw medicijnen goed en veilig kunt gebruiken. Het maakt niet uit of u een medicijn korte tijd of langdurig nodig heeft.

• Receptcontrole

De apotheker controleert elk recept. Bijvoorbeeld: is het juiste medicijn voorgeschreven en meegegeven, is de dosering goed, kan het medicijn samen met andere medicijnen die u gebruikt. Als het nodig is, overlegt uw apotheker met uw huisarts of specialist.

• Overzicht van uw medicijnen

Uw apotheker houdt bij welke medicijnen u gebruikt. U kunt in de apotheek altijd om een overzicht van uw medicijnen vragen. Dit kunt u bijvoorbeeld meenemen als u uw specialist bezoekt, in het ziekenhuis wordt opgenomen of naar het buitenland gaat.

• Delen van informatie over uw medicijnen met andere zorgverleners

Uw apotheker, huisarts en het ziekenhuis kunnen informatie over uw medicijnen met elkaar delen als dat nodig is voor uw behandeling. Dit mag alleen als U daar toestemming voor geeft.

• Begeleiding bij nieuwe geneesmiddelen

Krijgt u een medicijn dat u in de afgelopen 12 maanden niet hebt gebruikt? Dan krijgt u extra uitleg over deze medicijnen.

• Ondersteuning als u uw medicijnen weleens vergeet in te nemen

De apotheker heeft daar hulpmiddelen voor. Als uw zorgverzekeraar toestemming geeft, kan uw apotheker uw medicijnen per dag en per tijdstip van inname in aparte zakjes voor u laten verpakken.

• Persoonlijk gesprek over uw medicijnen

Heeft u vragen over uw medicijnen, of problemen met het gebruik? Bijvoorbeeld moeite met slikken van medicijnen, openmaken van de verpakking, of last van een vervelende bijwerking? Vraag uw apotheker om een persoonlijk gesprek. Hij kijkt dan samen met u welke mogelijkheden er zijn om uw probleem te verhelpen.

• Medicatiebeoordeling

Uw apotheker en huisarts kunnen u uitnodigen voor een gesprek over uw medicijnen. Dit is mogelijk bij patiënten ouder dan 65 jaar die langdurig meer dan 5 medicijnen gebruiken. Samen met u bespreken ze of er verbetering mogelijk is. Als u bijvoorbeeld last hebt van bijwerkingen van een medicijn kan het soms vervangen worden door een ander medicijn.

• Zelfzorg

Bij de apotheek kunt u terecht voor advies over medicijnen die u zonder recept (= zelfzorgmedicijnen) kunt kopen, voor verbandmiddelen en cosmetica. De apotheek kan zelfzorgmedicijnen voor u opnemen in uw medicatiedossier. Dan kan de apotheker controleren of u ze veilig samen met uw receptmedicijnen kunt gebruiken.

• Bezorgservice

Bent u moeilijk ter been? Informeer bij uw apotheek of zij uw medicijnen bij u thuis kunnen bezorgen.

In welke gevallen kan ik beter naar de huisarts gaan?

Welke medicijnen worden gebruikt bij

Soms is er sprake van een zeldzame vorm van coeliakie waarbij een dieet met glutenvrij eten niet goed werkt. Dan kan een arts cladribine voorschrijven.

Cladribine
Cladribine remt de afweer van het lichaam tegen de eigen darmcellen. Het zorgt voor minder ontsteking en remt zo de ziekte af.