Inhoud

• Wat is te hoog cholesterol- en/of vetgehalte?
• Kan ik er zelf iets tegen doen?
• Wat kan de apotheker voor mij doen?
• In welke gevallen kan ik beter naar de huisarts gaan?
• Welke medicijnen worden gebruikt bij

Te hoog cholesterol- en/of vetgehalte

Wat is te hoog cholesterol- en/of vetgehalte?

Cholesterol is een vetachtige stof. Uw lichaam gebruikt cholesterol om cellen, hormonen en gal te maken.

Uw lichaam maakt cholesterol aan in de lever. Daarnaast neemt u cholesterol op uit de voeding.

Uw cholesterol wordt gemeten met een bloedprik. U mag gewoon eten voor de prik.

• De hoeveelheid cholesterol in uw bloed verandert door wat u eet. Door ongezonde voeding gaat het omhoog. Ongezonde voeding wil zeggen: weinig groente en fruit, weinig volkorenproducten, veel suiker en veel verzadigd vet. 
• Sommige mensen hebben aanleg voor een hoog cholesterol. Het lichaam maakt dan zelf te veel cholesterol aan. Hoe dat komt weten we niet.
• Uw cholesterol kan ook hoog zijn doordat hoog cholesterol in uw familie voorkomt. U heeft dan een erfelijk hoog cholesterol. Dit komt bij 1 op de 450 mensen voor. Bij erfelijk hoog cholesterol is het risico hoger om op jonge leeftijd hart- en vaatziekten te krijgen.

Kan ik er zelf iets tegen doen?

Een hoog cholesterol vergroot uw kans op ziekten van uw hart of bloedvaten. Daarom is het verstandig om uw cholesterol te verlagen. En ook om uw andere kenmerken aan te pakken die uw risico verhogen. De belangrijkste maatregelen zijn:

• Stoppen met roken.
• Gezond eten. Bekijk ook de film over gezond eten.
• Genoeg bewegen. Bekijk ook de film over meer bewegen.
• Zo nodig afvallen. Bekijk ook de film over gezond afvallen.
  Misschien kunt u meedoen aan een leefstijl-programma. U leert gezond eten, gezond bewegen en uw gedrag veranderen waardoor u de gezonde gewoontes volhoudt. U krijgt hulp van een leefstijlcoach en diëtist. En een fysiotherapeut of oefentherapeut. Uw huisarts kan u er meer over vertellen.
• Liever geen alcohol drinken.
  Drinkt u wel alcohol, doe het dan niet elke dag en niet meer dan 1 glas alcohol per dag.
• Vermindering van stress.

Als u ook diabetes (suikerziekte), reumatoïde artritis of een hoge bloeddruk heeft, is goede behandeling daarvan ook belangrijk. 

Lees meer adviezen bij ziekten van hart of bloedvaten.

Wat kan de apotheker voor mij doen?

Speciaal bij te hoog cholesterol

• Cholesterolgehalte meten

In sommige apotheken kan de apotheker uw cholesterolgehalte meten als dit nodig is. Het cholesterolgehalte wordt gemeten met bloed van een vingerprik in een speciale cholesterolmeter. Als het cholesterolgehalte verhoogd is, geeft de apotheker dit door aan uw arts. Uw arts kan met u bespreken of een behandeling nodig is.

• Stoppen met roken

Roken zorgt voor een hoger risico op andere hart- en vaatziekten, net als een hoog cholesterol. Daarom is het belangrijk te stoppen met roken. In de apotheek kunt u nicotinevervangende middelen kopen die u kunnen helpen bij het stoppen met roken. Uw apotheker kan u advies geven over het gebruik van deze middelen.

Roken kan ook de afbraak van bepaalde medicijnen versnellen. Als u stopt met roken, kan de hoeveelheid van die medicijnen in het bloed toenemen. Hierdoor kunnen ze sterker werken of bijwerkingen geven. U heeft dan een lagere dosering nodig. Geef het dus aan uw apotheker door als u stopt met roken. De apotheker kan dan controleren of de dosering van uw medicijn omlaag moet en dit doorgeven aan uw arts.

Uw apotheker zorgt ervoor dat u uw medicijnen goed en veilig kunt gebruiken. Het maakt niet uit of u een medicijn korte tijd of langdurig nodig heeft.

• Receptcontrole

De apotheker controleert elk recept. Bijvoorbeeld: is het juiste medicijn voorgeschreven en meegegeven, is de dosering goed, kan het medicijn samen met andere medicijnen die u gebruikt. Als het nodig is, overlegt uw apotheker met uw huisarts of specialist.

• Overzicht van uw medicijnen

Uw apotheker houdt bij welke medicijnen u gebruikt. U kunt in de apotheek altijd om een overzicht van uw medicijnen vragen. Dit kunt u bijvoorbeeld meenemen als u uw specialist bezoekt, in het ziekenhuis wordt opgenomen of naar het buitenland gaat.

• Delen van informatie over uw medicijnen met andere zorgverleners

Uw apotheker, huisarts en het ziekenhuis kunnen informatie over uw medicijnen met elkaar delen als dat nodig is voor uw behandeling. Dit mag alleen als U daar toestemming voor geeft.

• Begeleiding bij nieuwe geneesmiddelen

Krijgt u een medicijn dat u in de afgelopen 12 maanden niet hebt gebruikt? Dan krijgt u extra uitleg over deze medicijnen.

• Ondersteuning als u uw medicijnen weleens vergeet in te nemen

De apotheker heeft daar hulpmiddelen voor. Als uw zorgverzekeraar toestemming geeft, kan uw apotheker uw medicijnen per dag en per tijdstip van inname in aparte zakjes voor u laten verpakken.

• Persoonlijk gesprek over uw medicijnen

Heeft u vragen over uw medicijnen, of problemen met het gebruik? Bijvoorbeeld moeite met slikken van medicijnen, openmaken van de verpakking, of last van een vervelende bijwerking? Vraag uw apotheker om een persoonlijk gesprek. Hij kijkt dan samen met u welke mogelijkheden er zijn om uw probleem te verhelpen.

• Medicatiebeoordeling

Uw apotheker en huisarts kunnen u uitnodigen voor een gesprek over uw medicijnen. Dit is mogelijk bij patiënten ouder dan 65 jaar die langdurig meer dan 5 medicijnen gebruiken. Samen met u bespreken ze of er verbetering mogelijk is. Als u bijvoorbeeld last hebt van bijwerkingen van een medicijn kan het soms vervangen worden door een ander medicijn.

• Zelfzorg

Bij de apotheek kunt u terecht voor advies over medicijnen die u zonder recept (= zelfzorgmedicijnen) kunt kopen, voor verbandmiddelen en cosmetica. De apotheek kan zelfzorgmedicijnen voor u opnemen in uw medicatiedossier. Dan kan de apotheker controleren of u ze veilig samen met uw receptmedicijnen kunt gebruiken.

• Bezorgservice

Bent u moeilijk ter been? Informeer bij uw apotheek of zij uw medicijnen bij u thuis kunnen bezorgen.

In welke gevallen kan ik beter naar de huisarts gaan?

Welke medicijnen worden gebruikt bij

Cholesterolsyntheseremmers
Cholesterolsyntheseremmers worden ook wel statinen genoemd. Deze middelen remmen de aanmaak van cholesterol in de lever en verlagen het cholesterol- en vetgehalte in het bloed. Ze worden voornamelijk gebruikt bij mensen met een te hoog cholesterolgehlate of een combinatie van een te hoog cholesterol- en vetgehalte in het bloed.
Voorbeelden zijn atorvastatine, fluvastatine, pravastatine, rosuvastatine en simvastatine.

Fibraten
Fibraten stimuleren de enzymen die een rol spelen bij de opslag, verwerking en verbranding van vet. Hierdoor vermindert de hoeveelheid vet in het bloed. Bovendien hebben fibraten ook een gunstige invloed op de vorm waarin cholesterol zich in het bloed bevindt. Fibraten worden voornamelijk gebruikt bij mensen bij wie het vetgehalte in het bloed te hoog is. Voorbeelden zijn bezafibraat, ciprofibraat en gemfibrozil.

Galzuurbinders
Galzuurbinders verlagen indirect het cholesterolgehalte in het bloed. Het bindt aan galzuren in de darm, zodat deze niet meer in het bloed kunnen worden opgenomen. Om nieuwe galzuren te maken, gebruikt de lever cholesterol als bouwstof. De hoeveelheid cholesterol in het bloed neemt hierdoor af.

Meestal worden galzuurbinders gebruikt in combinatie met de bovenstaande statines, als de statines alleen onvoldoende effect hebben. Voorbeelden zijn colestyramine en colesevelam.

Afgeleiden van nicotinezuur
Deze middelen remmen de vrijzetting van vetzuren, de bouwstenen voor vetten en cholesterol, in het lichaam, waardoor de lever minder vetten en cholesterol kan maken. Bijvoorbeeld acipimox.

Acipimox verlaagt voornamelijk de hoeveelheid vetten in het bloed maar ook de hoeveelheid cholesterol. Het wordt voorgeschreven bij een te hoog vetgehalte in het bloed of een combinatie van een te hoog vet- en cholesterolgehalte. Het werkt krachtig, maar heeft wat meer bijwerkingen dan de overige cholesterolverlagende middelen.

Van xantinolnicotinaat is de werking nooit goed aangetoond. Het is ook niet duidelijk hoe het precies werkt. Het wordt een enkele keer voorgeschreven bij mensen met een een te hoog cholesterolgehalte of een combinatie van een te hoog vet- en cholesterolgehalte in het bloed.

Ezetimib
Ezetimib remt de opname van cholesterol in het lichaam. Het wordt gebruikt bij een te hoog cholesterolgehalte. Vaak wordt het gebruikt in combinatie met andere cholesterolverlagende middelen. Soms wordt het alleen gebruikt, als andere cholesterolverlagende middelen niet gebruikt kunnen worden.

Ezetimib wordt ook gebruikt bij een erfelijke aandoening met een verhoogd gehalte van een bepaald soort vet in het bloed.

Bempedoïnezuur
Ezetimib remt de aanmaak van cholesterol in de lever. Het wordt gebruikt bij een te hoog cholesterolgehalte. Vaak wordt het gebruikt in combinatie met andere cholesterolverlagende middelen. Soms wordt het alleen gebruikt, als andere cholesterolverlagende middelen niet gebruikt kunnen worden.

Bempedoïnezuur wordt ook gebruikt bij een erfelijke aandoening met een verhoogd gehalte van een bepaald soort vet in het bloed.

Omega-3-vetzuur
Omega-3-vetzuur vermindert de aanmaak van vetten in de lever en verlaagt zo het vetgehalte in het bloed. De hoeveelheid cholesterol in het bloed wordt niet verlaagd. Omega-3-vetzuur wordt meestal in combinatie met andere geneesmiddelen gebruikt.

Alirocumab en evolocumab 
Alirocumab en evolocumab zorgen ervoor dat de lever meer cholesterol en andere vetten opneemt. Hierdoor en daalt de hoeveelheid cholesterol en andere vetten in het bloed.